Het (on)getrainde oog

Non-verbale communicatietechnieken inzetten

Inmiddels zijn Jan (naam gefingeerd) en ik al een half uur in gesprek. Hij heeft mij als coach gevraagd om hem te ondersteunen met de overstap naar een nieuwe baan. Hij meldde mij dat hij korte tijd geleden gestopt is bij zijn oude werkgever omdat hij naar eigen zeggen zijn werk ‘helemaal zat was’. Vooral omdat hij dit werk nu vijf jaar heeft gedaan en toe is aan iets nieuws. Over wat hij nu wil gaan doen heeft hij nog geen goed beeld. Na wat informeel met elkaar gepraat te hebben is Jan op zijn gemak en hebben we het coachingsdoel nader bepaald. Vervolgens hebben we het gehad over het belang van het vinden van een nieuwe baan en de mogelijkheden die Jan denkt te hebben. Tijd dus om te gaan onderzoeken wat er speelt.

Tijdens het gesprek met Jan valt het me voor de tweede keer op dat als zijn oude baan ter sprake komt Jan zijn gedrag veranderd. Hij vertelt relatief neutraal over deze baan maar zijn non-verbale communicatie laat iets anders zien. Vanuit een relatief ontspannen houding gebeurt er het volgende: hij slaat zijn ogen neer en onmiddellijk nadat hij antwoord geeft op mijn vraag gaan zijn ogen sneller knipperen. Daarbij gaan zijn ademhaling, spreeksnelheid en toon van spreken omhoog. Ook raakt hij zijn neus aan, houdt zijn hand subtiel voor zijn mond en maakt vervolgens wijde gebaren.

Ik besluit wat verder in te zoomen op deze uitingen en vraag: ‘vertel nog eens wat meer over je oude werkkring, hoe was de sfeer daar?’. Onmiddellijk flitst er tijdens een fractie van een seconde een emotie over zijn gezicht. Zijn wenkbrauwen bewegen hierbij omhoog waarbij de mondhoeken iets naar achteren worden getrokken. Vervolgens glimlacht Jan en gaat achterover zitten waarbij hij subtiel één van zijn voeten naar de deur draait. Daarna zegt hij: ‘hoezo, die was prima…’.

Ik krijg sterk de indruk dat er meer speelt en dat Jan moeite heeft hierover te vertellen. Ik besluit dit bespreekbaar te maken en vraag: ‘is er iets wat je me wilt vertellen?’. Terwijl hij antwoord geeft wordt er (op basis van het gesprek tot nog toe) nog een patroon zichtbaar: zijn ogen sluiten zich kort, zijn tong komt iets naar buiten en hij slikt. Ook zegt hij ‘nee’ terwijl hij daarbij heel licht ‘ja’ knikt.

‘Vertel dan eens Jan, wat is er gebeurd bij je vorige werkgever wat je moeilijk vindt om over te praten?’.

Zijn mond valt open en hij vraagt ‘hoe weet je dat?!’

Na een korte stilte: ‘het lijkt wel of jij mij beter kent dan dat ik mij zelf ken…’. Daarna komt het hele verhaal eruit. Het blijkt dat er bij zijn oude werkkring de nodige spanningen heersten en pesterijen plaatsvonden waarbij zijn leidinggevende wegkeek. Dit heeft er bij Jan toe geleid dat zijn zelfvertrouwen een flinke deuk heeft opgelopen. Ook al wil hij liever niet meer over deze kwestie praten, het dringt nu toch wel tot hem door dat dit hem hindert bij het vrijelijk kiezen van een nieuwe werkkring. We stellen vast dat dit gegeven belangrijk is bij de rest van het coachingstraject.

Non Verbale Communicaitie

Wat gebeurde er hier?

Tijdens het gesprek wordt er niet alleen gebruik gemaakt van verbale taal maar worden er tevens een groot aantal non-verbale uitingen (non-verbale cues) die Jan weergeeft geïnterpreteerd. Het doel hiervan is om te achterhalen wat er zich bij Jan afspeelt ‘onder de radar’. Deze cues zijn in feite ‘woorden’. Deze woorden maken zinnen. Deze zinnen vertellen vervolgens een verhaal.

Non-verbale cues worden (grotendeels) onbewust uitgezonden en zijn door de specifieke werking van de hersenen en het zenuwstelsel nauwelijks te controleren. Maskering hiervan leidt tot incongruent gedrag, daar is bij Jan bijvoorbeeld sprake van op het moment dat hij ‘nee’ zegt en ‘ja’ knikt. Er wordt bij het decoderen van non-verbaal gedrag specifiek gelet op lichaamstaal, micro-expressies op het gezicht en balansherstellende reacties van het lichaam na het ervaren van spanning.

De toegevoegde waarde van deze methodiek

Via verbale taal draag je een feitelijke boodschap over. Via non-verbale taal draag je emoties en intenties over. Door het je eigen maken en inzetten van non-verbale communicatietechnieken en strategieën wordt je als professional veel effectiever. Je leert zien wat het ongetrainde oog niet ziet en krijgt daarmee een voorsprong in communicatie. Deze voorsprong geldt zowel bij het ontvangen van de boodschap van de ander als het (krachtig) zenden van je eigen boodschap.

Non-verbale communicatie leren inzetten

Wil je een grote stap leren zetten in de richting van ‘excellente communicatie’? Overweeg dan om te investeren in je non-verbale skills. We helpen je hierbij met onze handzame en wetenschappelijk onderbouwde methodiek, vrij van trucs en dus rekening houdend met je authenticiteit, met wie jij bent.